ASERTYWNOŚĆ W UZALEŻNIENIU

W poniższym artykule zajmiemy się tym jak odmawiać picia alkoholu i brania narkotyków. Jest to bardzo ważny aspekt na drodze do trzeźwości.

Dużo mówi się o tym, że uzależnienie to choroba uczuć. Osoby uzależnione mają trudność z ich wyrażaniem, nazywaniem, a także samym ich czuciem (doświadczaniem).

Dla alkoholika czy narkomana problematyczne jest przeżywanie nieprzyjemnych stanów emocjonalnych. Doświadczany wtedy dyskomfort „łagodzony” jest alkoholem lub narkotykami.

Wszystko po to, aby nie czuć lub czuć mniej intensywnie. Taki rodzaj znieczulenia ma szereg konsekwencji. Jedną z poważniejszych jest regularne odcinanie się od emocji, które są dla nas – ludzi – ważnym kompasem.

 

Emocje to informacja. Informacja o nas, o tym jak wpływa na nas kontakt z ludźmi i ze światem. Zamknięcie dostępu do tych informacji zniekształca i blokuje swobodne funkcjonowanie.

 Zahamowane jest pełne wyrażanie siebie, ponieważ przez brak dostępu do emocji, zahamowany jest dostęp do potrzeb.

Jeśli nie docieramy do swoich potrzeb, nie jesteśmy w stanie też poczuć naszych granic. A jeśli ich nie czujemy, asertywność nie istnieje.

Potrzeby wynikają z doświadczanych emocji. Wyznaczanie granic, odmawianie, chronienie swojego terytorium – czyli szeroko pojęta asertywność – ma szansę zadziałać wtedy, kiedy czujemy siebie i swoje emocje.

To dzięki złości jesteśmy w stanie zadziałać w ochronie siebie, poczuć swoją granicę i ją ochronić. Powiedzieć stanowcze NIE. Dla osób uzależnionych to szczególnie ważna umiejętność, której nie można pominąć w drodze trzeźwienia.

 

JAK ODMAWIAĆ PICIA ALKOHOLU I BRANIA NARKOTYKÓW? ASERTYWNIE

 

DLACZEGO ASERTYWNOŚĆ JEST WAŻNA W TRZEŹWIENIU?

Osoby uzależnione mają trudność w radzeniu sobie ze złością. Blokują dostęp do jej przeżywania, przez co również trudno jest im asertywnie stawiać granice.

Często nie czują, kiedy ktoś przekracza ich psychiczne terytorium – są uległe lub reagują po czasie ze zdwojoną siłą (wybuchami złości).

Asertywna postawa jest trudna do „złapania” właśnie dlatego, że osoby uzależnione mają trudność z regulacją emocji. Reagują nadmiarowo lub zduszają uczucia. Przez co albo są nadmiernie dopasowane, a na drugim krańcu – agresywne.

 

Trenowanie asertywności jest szczególnie ważne u osób uzależnionych ze względu na uczenie się kontaktowania ze swoimi emocjami, potrzebami i wyrażaniem ich w relacjach.

Asertywność w relacji to komunikat: „przekraczasz moją granicę, nie rób tego”. Dbanie o swoje granice to ważny krok w uzyskaniu stabilności psychicznej i harmonii w kontaktach międzyludzkich.

Dążenie do tych celów wzmacnia szansę na dobre, trzeźwe życie.

 

Asertywność to komunikacja wprost i wyrażanie siebie. Dla osób uzależnionych jest to niezwykle leczące działanie.

Alkoholicy i narkomani to osoby, które tłumią w sobie różne rzeczy, gromadzą trudne emocje i doświadczenia. To gromadzenie prowadzi najczęściej do sięgnięcia po substancje czy alkohol.

Osoba uzależniona ma trudność z powiedzeniem „nie”. Zgadza się na rzeczy, których nie chce robić lub przyzwala na to, by inni przekraczali jej granice. Powstający w ten sposób dyskomfort odkłada się w środku – w emocjach, w ciele. Narastający, niczym śnieżna kula, wpycha w ręce nałogu.

 

Nauka asertywności to trening wyrażania siebie. To pozwalanie sobie na swobodny przepływ emocji, nazywania płynących z nich potrzeb.

Asertywna postawa wpływa na poczucie większej sprawczości w życiu, wzrost szacunku do siebie, wzmocnienie poczucia własnej wartości. Wszystkie te rzeczy wspierają proces trzeźwienia i wpływają na długofalowe, dobre efekty.

 

JAK  ODMAWIAĆ PICIA ALKOHOLU I BRANIA NARKOTYKÓW  W SPOSÓB SUTECZNY

Już wiadomo, że asertywność wspomaga trzeźwienie. To zdrowa forma regulacji i wyrażania emocji. Jest to też ważny element wzmacniania samej abstynencji – w kontekście odmawiania picia alkoholu czy zażywania narkotyków.

Osoby uzależnione są narażone na szereg wyzwalaczy. Często otoczenie nie rozumie ich decyzji o abstynencji. Osoby ze środowiska przekonują i namawiają do np. „wypicia tylko jednego piwa”. Bez umiejętności asertywnego działania trudno radzić sobie w trzeźwieniu. Na szczęście, można się asertywności nauczyć.

A będąc osobą uzależnioną – jest to niemal niezbędny etap do przejścia.

 

Asertywność nie jest czymś, z czym się rodzimy. Nie jest to cecha, a umiejętność, którą (na szczęście!) można (wy)trenować.

 

Jak ćwiczyć mięsień asertywności w obszarze odmawiania picia alkoholu i brania narkotyków?

 

• powiedz NIE – to krótkie słowo odcina rozmówcę od dalszej dyskusji; nie musisz się tłumaczyć, dlaczego nie pijesz, jeśli nie chcesz – wystarczy powiedzieć NIE PIJĘ, stanowczo i pewnie;
• określ, CZEGO NIE ZROBISZ – powiedz krótko i stanowczo, czego odmawiasz („nie będę pił”, „nie chcę w tym uczestniczyć”, „nie, nie będę polewał alkoholu”);
• zaproponuj ALTERNATYWĘ – powiedz, co możesz zrobić zamiast tego, co ci proponują – np. możesz wypić coś innego, inaczej spędzić czas, wyjść w inne miejsce („nie, nie będę pił alkoholu, ale chętnie napiję się wody”, „nie, nie pójdę z wami do baru na piwo, ale chętnie pójdę na kawę”);
• KONSEKWENCJA – jeśli ktoś cię nie słyszy, pomimo twojej odmowy, domagaj się zmiany zachowania – kiedy czujesz ciągłą presję, poproś, aby więcej nie proponowano ci alkoholu (np. „jeśli chcesz, abyśmy byli w dobrej relacji, nie namawiaj mnie więcej na picie” lub „powtarzałem ci już, że nie piję, uszanuj to i nie proponuj mi więcej alkoholu”);

• ZMIANA TEMATU – po rozmowie zmień temat, np. „nie, dziękuję, nie piję. a co u ciebie? długo się nie widzieliśmy…”;

• NIE TŁUMACZ SIĘ – unikaj wszelkich wymówek i tłumaczeń; ludzie często mają kłopot z komunikacją wprost i asertywną postawą – obawiają się odmówić. Szukają pretekstów tj. branie leków, jazda samochodem itp. Niestety te wymówki bardzo łatwo „wytrącić” z rękawa. Poza tym, używanie takich wymówek nie wspiera trzeźwienia – jeśli chcesz trzeźwieć naprawdę, ćwicz stawianie granic. Powiedzenie, NIE PIJĘ, powinno być wystarczającym powodem dla twojego rozmówcy, a jeśli nie jest – użyj metody zdartej płyty;
• metoda ZDARTEJ PŁYTY – jeśli ktoś nie reaguje na twoje NIE, skutecznie powtarzaj to samo; jeśli ktoś nadal nie słyszy i nie przyjmuje twojej odmowy – po prostu odejdź;
• technika JESTEM SŁONIEM – kiedy odmawiasz, zwolnij tempo, mów powoli, ale pewnie i stanowczo, utrzymuj kontakt wzrokowy, zachowaj statyczną postawę ciała (nogi stabilnie na podłożu, podniesione ramiona i głowa);
• asertywne SŁOWA – w odmowie używaj stanowczych słów, które wychodzą z komunikatu JA; unikaj stwierdzeń „nie mogę” – przecież możesz, tylko z jakiegoś powodu nie chcesz.
• Stwierdzenia, które wzmacniają asertywną postawę to: CHCĘ, WOLĘ, WYBIERAM, DECYDUJĘ, POSTANOWIŁEM, MAM TAKĄ ZASADĘ, TO DLA MNIE WAŻNE Używając tych komunikatów, dajesz stanowczo znać o swojej decyzji.